Tatry Wysokie

1. Nad tatrzańskie jeziora 

Palenica Białczańska – Morskie Oko – Szpiglasowa Przełęcz – Dolina Pięciu Stawów Polskich – Dolina Roztoki – Palenica Białczańska
21 km / 8 godz. / pieszo

Wycieczka nad największe i najpiękniejsze górskie jeziora to tatrzańska klasyka. Pierwsza część wyprawy, do Morskiego Oka, nie nastręcza trudności. Szlak wiedzie drogą asfaltową (zamknięta dla ruchu) od parkingu na polanie Palenica Białczańska i – choć jest monotonny – zapewnia wspaniałe widoki. Morskie Oko otaczają najwyższe szczyty Polski, a strawę i odpoczynek proponuje stylowe schronisko. Od Morskiego Oka trasa podążą żółtym szlakiem na Szpiglasową Przełęcz (2114 m n.p.m.), skąd schodzimy do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Atrakcją są w niej nie tylko jeziora, ale też najwyższy w Polsce, 70-metrowy wodospad Siklawa. By do niego dotrzeć, trzeba na krawędzi doliny odbić na niebieski, a potem zielony szlak. Idąc dalej za zielonymi znakami w dół doliny Roztoki, mijamy kolejny wodospad – Wodogrzmoty Mickiewicza.

2. Ponad Halą Gąsienicową

Kuźnice – Kasprowy Wierch – Świnica – Hala Gąsienicowa – Kuźnice
11 km / 5,5 godz. / pieszo

Dzięki kolejce linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch można bez wysiłku wydostać się na główny tatrzański grzbiet. Czerwony szlak prowadzi stąd na Świnicę (2301 m n.p.m.), imponujący szczyt górujący nad Halą Gąsienicową. Podejście jest strome, ale nie wymaga umiejętności wspinaczkowych. Ze szczytu najlepiej wrócić do Świnickiej Przełęczy i zejść czarnym szlakiem nad niewielkie, lecz malownicze Gąsienicowe Stawy. Po odpoczynku w schronisku Murowaniec niebieskim lub żółtym szlakiem można dojść do Kuźnic.

Tatry Zachodnie

1. Do krzyża na Giewoncie

Kuźnice – Giewont – Mały Giewont – Dolina Strążyska – Zakopane
12 km / 6 godz. / pieszo

Majestatyczna sylwetka Giewontu z ustawionym na szczycie krzyżem góruje nad Zakopanem, jak magnes przyciągając turystów. Wędrówkę na szczyt zaczynamy w Kuźnicach, niebieskim szlakiem prowadzącym przez Polanę Kalatówki do miniaturowego schroniska na Hali Kondratowej. Stąd zaczyna się strome podejście. Ostatni odcinek pokonujemy, trzymając się łańcuchów. Powrót warto przewidzieć czerwonym szlakiem. Malownicza trasa z pięknymi widokami na Czerwone Wierchy prowadzi tuż pod Małym Giewontem do efektownej Doliny Strążyskiej i dalej do Zakopanego. 

2. Skarby Doliny Kościeliskiej

Kiry – Dolina Kościeliska – Kiry
11,5 km (z wariantami 17 km) / 3,5 godz. (z wariantami 6–7 godz.) / pieszo

Dolinę Kościeliską, uważaną za najpiękniejszą w Tatrach Zachodnich, zdobią efektowne skalne bramy i górujące nad nimi wspaniałe masywy Czerwonych Wierchów oraz Kominiarskiego Wierchu. W tutejszych wapiennych skałach utworzyły się liczne jaskinie i część z nich udostępniono do zwiedzania. Wycieczka doliną to właściwie długi spacer pośród pięknych widoków. Spacer ten można urozmaicić, podchodząc bocznymi szlakami do Jaskini Mroźnej lub do Wąwozu Kraków. W okolicy schroniska na Ornaku krótka ścieżka prowadzi do skrytego wśród świerkowych borów Smreczyńskiego Stawu, a inne boczne szlaki wiodą do jaskiń Mylnej i Raptawickiej (można do nich wejść, o ile ma się latarkę).

3. Dolinki reglowe 

Zakopane – Dolina Białego – Sarnia Skała – Dolina Strążyska – Zakopane
8 km / 3 godz. / pieszo

Jeśli kondycja lub czas nie pozwalają na wycieczki w największe tatrzańskie doliny i na wysokogórskie szczyty, warto udać się w kameralne i nie mniej ciekawe dolinki reglowe, położone tuż ponad centrum Zakopanego. Od sławnej skoczni – Wielkiej Krokwi – dróżka zwana Ścieżką pod Reglami prowadzi do Doliny Białego. To wydrążony w dolomitowych skałach bardzo wąski kanion, w którym szlak poprowadzono po drewnianych kłodach. Z górnej części doliny przedostajemy się czarnym szlakiem, zwanym Ścieżką nad Reglami, pod szczyt Sarniej Skały, skąd rozciąga się piękny widok na Giewont. Tym samym szlakiem schodzimy do Doliny Strążyskiej, w której za żółtymi znakami podchodzimy do malowniczego wodospadu Siklawica, a potem czerwonym szlakiem schodzimy, a potem czerwonym szlakiem schodzimy doliną do Zakopanego.

4. Grzbietami Gubałówki

Witów – Butorów – Gubałówka – Zakopane
12 km / 4 godz. / pieszo, rowerem

Naprzeciw Tatr, zamykając od północy kotlinę, w której leży Zakopane, wznosi się niewysokie Pasmo Gubałowskie. Z jego grzbietu rozciągają się fantastyczne widoki na Tatry. Wycieczkę zaczynamy w Witowie, idąc czarnym szlakiem wzdłuż Czarnego Dunajca. Potem łagodnym podejściem wspinamy się na Gubałówkę. To z niej rozciągają się najpiękniejsze widoki. Do Zakopanego można wrócić albo kolejką linowo-terenową, albo schodząc jednym z licznych tu szlaków. Najszybsze piesze zejście wiedzie dalej czarnym szlakiem, dłuższy wariant prowadzi grzbietem do Poronina lub Harendy.

Niedzica, Czorsztyn 

1. Dwa zamki 

Czorsztyn– Sromowce Wyżne – Niedzica
13 km / 5 godz. / pieszo

Wycieczka pozwala odwiedzić dwa zamki, malowniczo położone nad Jeziorem Czorsztyńskim. Trasa wiedzie znakowanymi szlakami, częściowo przez tereny Pienińskiego Parku Narodowego. Wyruszamy z ruin zamku Wronin w Czorsztynie. Od zamku idziemy zielonym szlakiem przez wieś, a następnie, w górnej części Czorsztyna, skręcamy w prawo, za znakami szlaku niebieskiego. Mijamy pawilon informacyjny Pienińskiego Parku Narodowego i wędrujemy odkrytym grzbietem Majerza. Na przełęczy Osice dochodzimy do drogi prowadzącej z Krośnicy do Sromowców Wyżnych, trasa wiedzie jednak wciąż za znakami szlaku na przełęcz Trzy Kopce. Tu czerwonym szlakiem schodzimy ostro pod skałami Rabsztynu do Sromowców Wyżnych-Kątów i przystani flisackiej nad Dunajcem. Następne szlak prowadzi szosą do Sromowców Wyżnych i przez niską zaporę Jeziora Sromowskiego przedostaje się na drugi brzeg Dunajca. Wzdłuż południowego brzegu prowadzi droga z Niedzicy do granicy ze Słowacją, którą docieramy pod zaporę Jeziora Czorsztyńskiego. Wał budowli ma aż 56 m wysokości, będąc najwyższą ziemną zaporą w Polsce. Szlak, ścinając serpentyny drogi, wkrótce doprowadza pod zamek Dunajec. Efektownie położona budowla pamięta czasy średniowiecza: górny zamek na szczycie wzgórza jest gotycki, natomiast większy zamek dolny reprezentuje styl renesansowy. Około 200 m można od zamku znajduje się przystań, skąd latem można do Czorsztyna wrócić statkiem spacerowym.

2. Wokół pienińskiego parku

Niedzica – Frydman – Dębno Podhalańskie – Maniowy – Mizerna – Kluszkowce – Czorsztyn – Krościenko – Szczawnica – Czerwony Klasztor – Sromowce Niżne – Sromowce Wyżne – Niedzica
65 km / 8 godz. / rowerem

Wycieczka prowadzi wygodnymi asfaltowymi drogami, w przeważającej części poza szlakami, do najciekawszych miejsc w Pieninach. Wyruszamy spod zamku Dunajec w Niedzicy malowniczą drogą prowadzącą południowym brzegiem Jeziora Czorsztyńskiego. Wkrótce docieramy do wsi Frydman, w której możemy obejrzeć gotycki kościół i renesansowy kasztel. Kolejny przystanek na trasie to Dębno Podhalańskie, miejscowość rozsławiona przez wspaniały XV-wieczny drewniany kościółek wpisany na listę UNESCO. Z Dębna Podhalańskiego szosą nr 969 udajemy się w kierunku Krościenka. Odbijamy jednak w boczne drogi, tak by u stóp gorczańskiego pasma Lubania przejechać przez wsie Maniowy, Mizerna i Kluszkowce. Z tej ostatniej miejscowości pniemy się do ruin zamku Wronin w Czorsztynie. Następnie główną drogą zjeżdżamy do Krościenka, przekraczamy Dunajec i jedziemy wzdłuż rzeki prawie do Szczawnicy. W końcu zjeżdżamy z głównej szosy na wygodną drogę wiodącą wzdłuż Dunajca po słowackiej stronie. Pozwala ona podziwiać niezapomniane krajobrazy pienińskiego przełomu. W miejscowości Czerwony Klasztor pieszą kładką wracamy na stronę polską, do Sromowców Niżnych. Dalej jedziemy przez Sromowce Wyżne-Kąty i Sromowce Wyżne, docierając do końcowego przystanku na trasie – Niedzicy i zamku.

3. Sokolą Percią

Krościenko – Sokolica – Zamkowa Góra – Trzy Korony – Krościenko
12 km / 5,5 godz. / pieszo

Aby spojrzeć z lotu ptaka na przełom Dunajca, najlepiej wspiąć się na słynne urwisko Sokolicy (747 m n.p.m.): z Krościenka prowadzi na niego zielony szlak. Taras szczytowy, zawieszony na ponad 300-metrowej skale, gwarantuje niezapomniane widoki. W dalszą trasę prowadzi nas niebieski szlak, zwany Sokolą Percią. Przez Czertezik i Ociemny Wierch wiedzie on na Zamkową Górę z reliktami średniowiecznego zamczyska. Stąd blisko już na najwyższy masyw Pienin właściwych – Trzy Korony (982 m n.p.m.). Z tutejszej platformy widokowej na Okrąglicy rozciągają się kolejne wspaniałe widoki na płynący w dole Dunajec i małe łupinki flisackich tratw. Do Krościenka schodzimy najpierw niebieskim szlakiem na przełęcz Szopka, a potem szlakiem żółtym.

4. Wysoka i Wąwoz Homole 

Szczawnica – Wysoka – Wąwóz Homole – Jaworki
13 km / 4 godz. rowerem / 6 godz. pieszo

Małe Pieniny słyną z rozległych grzbietowych łąk i malowniczych skałek, szczególnie efektownych w miniaturowym Wąwozie Homole. To w Małych Pieninach wznosi się także najwyższa góra całego pasma – Wysoka (1050 m n.p.m.). Na stoki Małych Pienin można wydostać się ze Szczawnicy kolejką krzesełkową na Palenicę. Stąd żółtym szlakiem wchodzimy na główny grzbiet, spotykając niebieskie znaki. Podążając za nimi przez rozległe grzbietowe łąki, docieramy na Wysoką. Schodząc ze szczytu, trzeba zachować ostrożność: droga jest wyjątkowo stroma. Od niebieskiego szlaku odchodzi w pewnym momencie szlak zielony, który zaprowadzi nas do Wąwozu Homole, a następnie do Jaworek, gdzie kończymy wyprawę.

Warto zobaczyć:

- Morskie Oko, największe jezioro w Tatrach otoczone najwyższymi szczytami Polski, gwarantujące niezapomniane widoki i odpoczynek w najstarszym schronisku PTTK.
- Dolinę Kościeliską, uważaną za najpiękniejszą w Tatrach Zachodnich, zdobioną efektownymi skalnymi bramami.
- Zakopane, zwane zimową stolicą Polski, miejscowość o niepowtarzalnej atmosferze, z piękną drewnianą zabudową, doskonała baza wypadowa w Tatry.
- Chochołów, nazywaną żywym skansenem wioskę, z unikatowym zespołem podhalańskiego budownictwa drewnianego.
- Dębno Podhalańskie, w którym znajduje się wpisany na Listę UNESCO jeden z najpiękniejszych drewnianych kościółków Małopolski. 
- Przełom Dunajca, którym spływ na flisackich tratwach stanowi jedną z najciekawszych atrakcji regionu.
- Zamki w Czorsztynie i Niedzicy, wznoszące się malowniczo ponad wodami Jeziora Czorsztyńskiego.
- Wąwóz Homole, rezerwat przyrody z niezwykle efektownymi skałkami.